30 januari 2025

DeepSeek privacy: mogelijke nadelen en gevolgen

4 minuten lezen

DeepSeek is een Chinees bedrijf dat open source grote taalmodellen (LLM’s) ontwikkelt. In januari 2025 kwam DeepSeek groot in het nieuws. Direct won het flink aan populariteit met de lancering van zijn nieuwste gratis open-source generatieve AI-model. Het model won snel aan populariteit en wordt gezien als een serieuze concurrent voor bekende Amerikaanse platforms zoals ChatGPT, Gemini en Claude.

Om Amerikaanse sancties op hardware en software te voorkomen, bedacht DeepSeek naar eigen zeggen een aantal slimme oplossingen bij het bouwen van de taalmodellen. Hierdoor zouden de kosten aanzienlijk lager liggen dan bij andere aanbieders van AI chatbots. De Amerikanen denken daar trouwens anders over en onderzoeken mogelijke diefstal van OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT.

Waarom is DeepSeek gratis?

Veel platforms, waaronder Google en Meta, verdienen hun geld voornamelijk via een advertentiegedreven bedrijfsmodel. Om dit model te optimaliseren volgen techbedrijven gebruikers op het web en worden er gedetailleerde gebruikersprofielen opgesteld. Dit maakt het mogelijk om gebruikers met zeer relevante advertenties te bereiken, die met behulp van een gespecialiseerd bureau zoals SDIM kunnen zorgen voor een rendabele marketingstrategie en extra winst. Hoe beter het opgebouwde gebruikersprofiel en hoe meer gebruikers, hoe meer advertentie-inkomsten. Dit is een model wat AI chatbots zeer waarschijnlijk in de toekomst ook steeds meer gaan toepassen.

Zorgen om dataverzameling

Bij het gebruik van AI chatbots wordt helaas regelmatig privacygevoelige informatie ingevoerd. Hierdoor kan de informatie terechtkomen bij de ontwikkelaar. Dit geldt natuurlijk ook voor Amerikaanse en Europese bedrijven, maar er zijn in het Westen vooral grote zorgen over data die in Chinese handen komt. Michael Wooldridge, hoogleraar kunstmatige intelligentie aan de Universiteit van Oxford zegt dat het niet onredelijk is om aan te nemen dat gegevens die in de chatbot worden ingevoerd, gedeeld kunnen worden met de Chinese staat.

Chinese apps en privacy

Veel grote Chinese techbedrijven zijn al eerder onder vuur komen te liggen omdat ze de Europese privacywetgeving hebben overtreden door persoonlijke gegevens van gebruikers naar China te sturen. Dit gaat om bedrijven als AliExpress, TikTok, SHEIN, Temu en WeChat. Deze praktijken schenden niet alleen de Europese wetgeving inzake gegevensbescherming, maar vormen ook ernstige risico’s voor de privacy en veiligheid van gebruikers.

De Amerikaanse overheid verbood onlangs TikTok en nam ook maatregelen tegen Chinese leveranciers van telecomapparatuur zoals Huawei om de nationale veiligheid te beschermen. De Chinese techbedrijven zijn herhaaldelijk het onderwerp geweest van beschuldigingen dat deze bedrijven banden hebben met de Chinese staat. Een van de grootste zorgen is dat de Chinese overheid brede bevoegdheden heeft over lokale bedrijven en dat het toegang kan krijgen tot persoonlijke gegevens van deze bedrijven zonder duidelijke redenen op te geven. Er bestaat angst dat dit ertoe zou kunnen leiden dat gegevens van burgers worden verzameld voor inlichtingendoeleinden.

Daarnaast is het ook onduidelijk hoe veilig de servers zijn waar de data wordt opgeslagen en of deze mogelijk in handen kunnen komen van hackers. China is namelijk een van de landen die het meest vatbaar zijn voor cybercriminaliteit. De voormalige minister van cyberveiligheid van Australië geeft aan dat nationale veiligheidsdiensten binnenkort formele richtlijnen voor gebruikers gaan uitvaardigen voor het gebruik van DeepSeek.

Westerse wereld niet vies van gebruik Chinese technologie

De recente regelgeving en het verbod in de Verenigde Staten tegen het Chinese sociale media platform TikTok leidde tot een massale overstap naar een andere app: Xiaohongshu, beter bekend als RedNote. RedNote is ook een Chinees bedrijf en een van de weinige sociale media-apps die zowel in China als daarbuiten beschikbaar zijn. Tijdens het TikTok verbod stond RedNote als een van de populairste apps in de Amerikaanse appstores. Dit laat duidelijk zien dat Amerikanen zich er niet snel van zullen weerhouden om Chinese digitale diensten te gebruiken.

Elke dag ontvangen Europese consumenten een half miljoen pakketjes rechtstreeks uit China, voornamelijk met goedkope producten die moeilijk te weerstaan zijn. Het grootste deel van deze pakketjes komt van Aliexpress, SHEIN en Temu die zoals eerder genoemd niet geroemd worden om de bescherming van de privacy van de gebruikers.

DeepSeek en censuur

Zonder meer is DeepSeek indrukwekkend, maar deze AI chatbot wordt direct overschaduwd door zorgen over het gebruik van gebruikersgegevens voor training en censuur. DeepSeek probeert zich zo goed mogelijk te houden aan de censuurregels van de Chinese Communistische Partij (CCP) en weigert antwoorden te geven met betrekking tot gevoelige onderwerpen. In een rapport van PromptFoo wordt aangetoond dat DeepSeek’s R1-redeneermodel in 85% van de gevallen weigert om op gevoelige vragen te reageren. DeepSeek censureert opzichtig, zoals hier te zien is in het voorbeeld van Maarten Hopman.

Kritische blik

Naast dat ik fan ben van generatieve AI, heb ik meerdere artikelen hierover geschreven met een kritische noot. Wat mij betreft zijn er naast veel voordelen ook veel nadelen aan deze relatief nieuwe en snel ontwikkelende technologie en ik denk dat het belangrijk is deze niet onbenoemd te laten. In dit artikel gaat het over het Chinese DeepSeek, maar ik sluit zeker niet uit dat andere platforms ook misbruik van gebruikersgegevens maken.

Wat de toekomst gaat brengen voor DeepSeek ligt vooral in handen van de wetgeving van bepaalde landen. Ik acht de kans zeer groot dat dat meerdere westerse overheden maatregelen zullen nemen. Bepaalde westerse landen nemen nu al de touwtjes steviger in handen bij hun lokale techbedrijven, wat er waarschijnlijk toe zal leiden dat daar ook steeds meer censuur plaatsvindt en desinformatie wordt verspreid.